Hukukun Dalları:
Kamu Hukuku: Kişilerin devletle veya devletler arası ilişkilerini düzenleyen hukuk dalıdır. Bu alanda devlet genellikle üstün bir konumdadır ve ilişkiler tek taraflı olabilir.Özel Hukuk: Bireyler veya özel kuruluşlar arasındaki ilişkileri düzenler. İlişkiler taraflar arasında eşitlik temeline dayanır.
Karma Hukuk: Hem kamu hukuku hem de özel hukukun birleştiği alanlarda geçerlidir.
KAMU HUKUKU:
Kamu Hukuku kişilerin devletle veya devletler arası ilişkilerini düzenler. Bu alanda devlet genellikle üstün bir konumdadır ve ilişkiler tek taraflı olabilir.Kamu Hukuku Dalları:
Anayasa Hukuku: Devletin yapısını, organlarını, işleyişini, temel hak ve özgürlükleri ve bunların korunmasını düzenleyen hukuk dalıdır. Türkiye'de temel kaynak 1982 Anayasasıdır.İdare Hukuku: Devlet idaresinin organizasyonunu ve işleyişini, bireylerin idare ile olan ilişkilerini düzenler. İdare hukukunda temel kurallar farklı kanunlarda bulunur, örneğin Devlet Memurları Kanunu, İdari Yargılama Kanunu, Belediye Kanunu gibi.
Ceza Hukuku: Suçları tanımlar ve bu suçları işleyenlere verilecek cezaları belirler. Temel alınan kanun 1 Haziran 2005 tarihli Türk Ceza Kanunu'dur.
İcra İflas Hukuku: Borçların tahsili, icra işlemleri ve iflas durumlarıyla ilgilenir.
Devletler Genel Hukuku: Uluslararası hukukla ilgilenir, devletler arası ilişkileri düzenler.
Vergi Hukuku: Vergileri ve vergi uygulamalarını düzenler.
Yargılama Hukuku: Hukuki anlaşmazlıkların çözüm süreçlerini ve mahkeme usullerini ele alır.
Bu kamusal hukuk dalları toplumun düzenli işleyişi ve bireylerin haklarının korunması için kritik öneme sahiptir. İlerleyen dönemlerde her bir dalı daha ayrıntılı bir şekilde inceleyeceğiz.
Kanunsuz Suç ve Ceza Olmaz İlkesi: Kanunda suç olarak tanımlanmayan bir davranış nedeniyle kimse suçlu sayılamaz. Suçun varlığı, açık ve net bir şekilde kanunda belirtilmelidir.
Kanunilik Unsuru: Bir eylemin suç sayılabilmesi için, bu eylemin kanunda açıkça suç olarak tanımlanmış olması gerekir. Kanunun suçu tanımlaması gereklidir.
Bir eylemin suç olarak kabul edilmesi için şu unsurların bulunması gerekir:
Kanunilik (Tipiklik) Unsuru: Eylemin kanunda açıkça tanımlanmış olması.
Maddi (Hareket) Unsur: Eylemin gerçekleştirilmesi, bu iki şekilde olabilir: İcra (bir eylemi yapmak) veya İhmal (bir eylemi yapmamak).
Manevi (Kusurluluk) Unsur: Manevi unsur da iki türe ayrılır: Kast (bilinçli ve isteyerek yapılan eylem) ve Taksir (sonucun öngörülmediği durumlar).
Taksirli suçlardan mahkum olanlar kamu haklarından mahrum edilmezler. Bu oy kullanma veya kamu görevine atanma gibi hakları korur.
Cezai Ehliyet Yaşı: Kanun, suçlu için cezai ehliyet yaşını belirler:12 yaşına kadar: Cezai ehliyet yoktur, tam ehliyetsizlik durumu söz konusudur.
12-15 yaş arası: Cezai ehliyet ayırt etme yeteneği olduğunda ceza verilir, ancak indirim uygulanabilir; ayırt etme yeteneği yoksa ceza verilmez, bu durum tam olmayan ehliyetli olarak kabul edilir.
15-18 yaş arası: Ayırt etme yeteneği olduğu kabul edilir ve indirimli ceza uygulanır; yine tam olmayan ehliyetli olarak kabul edilir.
18 yaşından itibaren: Cezai ehliyet tamdır, tam ehliyetsizlik durumu söz konusu değildir.
1982 Anayasasındaki Suç ve Cezalarla İlgili Esaslar:
Masumiyet Karinesi: Suçlu olana kadar kimse suçlu sayılamaz; suçluluğun mahkeme kararıyla kanıtlanması gerekir.
Cezanın Şahsiliği: Ceza sorumluluğu kişiseldir ve bireye özgüdür.
Kanun Dışı Bulguların Delil Olarak Kullanılamaması: Kanun dışı yollarla elde edilen kanıtlar mahkemede delil olarak kullanılamaz.
Suç ve Cezaların Geçmişe Yürütülememesi: Suç ve ceza, geriye doğru uygulanamaz.
Sadece Sözleşmeden Kaynaklanan Yükümlülükler İçin Özgürlüğün Alıkonamaması: Yalnızca sözleşmeye dayalı borçlar nedeniyle özgürlüğün alıkonamayacağını belirtir.
İcra – İflas Hukuku: İcra Hukuku, mahkeme kararlarının zorla yerine getirilmesini düzenler ve bu işlemler mahkeme dışında icra dairelerinde görülür. Öte yandan İflas Hukuku, ticaret erbabını ilgilendiren bir takip yöntemini düzenler. Tacirler iflasa tabidir ve bu nedenle özel bir takip yöntemi uygulanır. İflas eden borçlunun tüm varlığına İflas Masası adı verilir İflas eden borçluya da Müflis denir.
Devletler Genel Hukuku: Devletler Genel Hukuku veya diğer adıyla Uluslararası Genel Hukuk, devletlerin ve uluslararası kuruluşların birbirleriyle olan ilişkilerini düzenleyen hukuk kurallarının bütününü içerir. Bu alan devletler arası anlaşmalar, diplomatik ilişkiler, savaş ve barış gibi uluslararası meselelere odaklanır.
Yargılama Hukuku: Yargılama Hukuku, bağımsız mahkemelerin adalet dağıtırken başvurduğu yöntemleri belirler. Bu, mahkemelerin işleyişini, yargılama prosedürlerini ve hukuki süreçleri düzenler.
Vergi Hukuku: Vergi Hukuku, devletle bireyler veya işletmeler arasındaki mali ilişkileri inceler. Vergi Hukuku'nun bazı temel ilke ve konuları şunlardır:
- Vergide Kanunilik: Vergilerin, kanun tarafından belirlenen şekilde toplanması gerekliliği.
- Vergide Genellik: Herkesin vergi ödemesi gerekliliği.
- Vergide Adalet: Kişilerin mali durumlarına göre vergi yükünün adaletli bir şekilde dağıtılması.
Vergi türleri arasında şunlar bulunur:
Gelir Üzerinden Alınan Vergiler: Gelir vergisi, kurumlar vergisi gibi vergiler bu kategoriye girer.
Gider Üzerinden Alınan Vergiler: Katma Değer Vergisi (KDV), bankacılık ve sigortacılık işlemleri gibi harcamalara dayalı vergiler bu grupta yer alır.
Servet Üzerinden Alınan Vergiler: Emlak vergisi, veraset (miras) vergisi, intikal (bağış, şans oyunları) vergisi, motorlu taşıtlar vergisi, Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) gibi servete dayalı vergiler bu kategoriye dahildir.
Ayrıca resim vergisi ve harç gibi özel vergi türleri de mevcuttur. Vergi Hukuku, toplumun finansal düzenini ve devlet gelirlerini düzenleyen önemli bir hukuk dalıdır.
Bakabilirsiniz: Temel Hukuk Bilgileri
0 Yorumlar